Kumlama, metalin zamanla pas ve korozyona uğramasından dolayı üzerindeki yağ, kir, pas ve korozyonu: özel olarak üretilmiş uygun aşındırıcıların yüksek basınç altında malzeme yüzeyine püskürtülerek arındırılması ve boyama işlemi ile birlikte metalin kullanım ömrünü uzatmak için uygulanan bir yöntemdir. Kumlama, metal yüzeyinde görünen ya da mikronize boyutlardaki pas ve korozyonu yok etmekle birlikte metalin özünü ortaya çıkarmaktadır. Kumlaması henüz bitmiş olan bir metal, pas ve korozyona karşı en korumasız olduğu zamandadır. Metal kumlama işleminden sonra nemli bir ortama bırakılırsa bir kaç saat içinde renk değişimi ile kendini belli eden oksidasyona maruz kaldığı gözlenir. Bu sebeple kumlanmış olan metal en kısa sürede korunmalı, boyanarak metalin hava ile teması kesin suretle kesilmelidir.
Çelik kumlandıktan sonra önce astar boyası (shop primer) atılmalı daha sonra asıl boya yapılmalıdır. Bu konuda çeliğin kullanıldığı alan çok önemlidir. Örneğin bir gemiye atılacak boya ile bir konteynere atılacak boya birbirinden farklıdır. Ayrıca uygulanacak boyanın ne kadar kalınlıkta olacağı da yine çeliğin maruz kalacağı şartlar göz önüne alınarak kararlaştırılmalıdır.
Kumlama Kalitesi Nasıl Belirlenir?
Kumlama işlemi, yüzeyde istenmeyen oluşumların ne derecede temizlendiğine ve yüzeyin hangi ölçüde aşındırıldığına göre derecelendirilir. Bu konuda dünyada bazı standart derecelendirmeler vardır. Türkiye’de İsveç Standardı olan “ Swedish Standards for Ground Vibrations and Airblast ” SA 1, SA 2, SA 2,5 VE SA 3 dereceleri kullanılır. Bu derecelendirme ölçüleri TSE kurumunca 08.04.1999 tarihinde TS EN ISO 8501-1 olarak aynen kabul edilmiştir.
SA Standartlarına göre Yüzey Temizlik Değerleri
ISO 8501-1’e göre temizlik değerleri aşağıdaki gibidir:
SA 1 : < %80 HAFİF TEMİZLENMİŞ
SA 2 : % 80 İYİ TEMİZLENMİŞ
SA 2,5 : %96 ÇOK İYİ TEMİZLENMİŞ
SA 3 : %99 KOMPLE TEMİZLENMİŞ
Yüzey Temizliği Standardı
SA 1 : Son derece yüzeysel bir temizlik derecesidir. Paslanmış yüzeylerde son derece yüzeysel bir temizlik biçimi olup, piyasada “süpürme” olarak adlandırılır.
SA 2 : Çeliğin oldukça temizlenmiş, yüzeyin bir hayli pürüzlendirildiği bir kumlama derecesidir. Amerikan SSCP ölçülendirme skalasında “commercial” (ticari); British BS 4232 ölçülendirme skalasında “3st quality 80% whole surface” olarak sınıflandırılır.
SA 2,5 : Çelik yüzeyin gayet iyi pürüzlendirildiği, istenmeyen oluşumların tamamına yakın bölümünün temizlendiği ve çeliğin kendine has gri renginin kolaylıkla görüldüğü, piyasada en çok tercih edilen kumlama derecesidir. Amerikan SSCP ölçülendirme skalasında “Near White”; British BS 4232 ölçülendirme skalasında “2nd quality 95% whole surface” olarak sınıflandırılır.
SA 3 : Çelik yüzeyin çok iyi pürüzlendirildiği, istenmeyen oluşumların tamamen temizlendiği, çeliğin kendine has gri renginin tamamen ortaya çıktığı bir kumlama derecesi olup, piyasada tercih edilmeyen bir kumlama derecesidir. Çünkü uygulama zamanı ve maliyeti oldukça yüksektir. Amerikan SSCP ölçülendirme skalasında “White Metal”; British BS 4232 ölçülendirme skalasında “1st quality 100% whole surface” olarak sınıflandırılır.
Elle kumlama ile uluslararası bir derece olan SA 2½ yüzey temizliği standardını tutturmak zor ve zahmetlidir. Kullanmakta olduğumuz tam otomatik ve entegre makine sistemiyle malzemenin 3 boyutlu olarak her tarafına aynı anda türbinlerle püskürtülen shotlarla yapılan kumlama ile SA 2½ yüzey temizliği standardını sağlamak mümkündür. Üstelik aynı üretim bandı üzerinde vakit kaybetmeksizin ve el değmeden eşit şekilde astarlanarak (shop primer) kurutma prosesine devam eder. Tam ve pürüzsüz bir şekilde epoksi veya benzeri son kat uygulamaları için yüksek emiş ve çekiş kapasiteli ısıtmalı boya kabinine girmeye hazır hale gelir.